Trong
thiên văn học,
chòm sao quanh cực là một
chòm sao (nhóm các
ngôi sao) không bao giờ lặn dưới
đường chân trời, khi nhìn từ một vị trí trên
Trái Đất.
[1] Do
sự tự quay của Trái Đất và
độ nghiêng trục quay liên quan tới
Mặt Trời mà các ngôi sao và chòm sao có thể được chia thành hai loại. Những ngôi sao và chòm sao không bao giờ lặn hay mọc được gọi là quanh cực. Phần còn lại được chia thành các ngôi sao và chòm sao theo mùa.Các ngôi sao và chòm sao quanh cực phụ thuộc vào
vĩ độ của người quan sát. Ở
Bắc bán cầu, một số ngôi sao và chòm sao nhất định sẽ luôn được nhìn thấy trên
bầu trời quanh cực bắc.
[2] Điều tương tự cũng đúng ở
Nam bán cầu, nơi các ngôi sao và chòm sao nhất định sẽ luôn được nhìn thấy trên
bầu trời quanh cực nam.
Thiên cực bắc, trong kỷ nguyên hiện tại (J2000) được đánh dấu bằng
Polaris cách đó chưa đến 1°, luôn có
góc phương vị bằng
0.
Cao độ của cực ở một vĩ độ Ø nào đó là cố định, và giá trị của nó được tính theo công thức sau: A = 90°- Ø. Tất cả các ngôi sao có
xích vĩ nhỏ hơn A đều không là quanh cực.
[3]Khi nhìn từ
Bắc Cực, tất cả các chòm sao có thể nhìn thấy toàn bộ ở phía bắc của
xích đạo thiên cầu đều là quanh cực, và tương tự như vậy đối với các chòm sao ở phía nam của xích đạo thiên cầu khi nhìn từ
Nam Cực. Khi nhìn từ
xích đạo, không có bất kỳ chòm sao quanh cực nào được nhìn thấy. Khi nhìn từ các vĩ độ giữa của Bắc bán cầu (40-50° vĩ bắc) thì các chòm sao quanh cực có thể bao gồm
Đại Hùng,
Tiểu Hùng,
Thiên Long,
Tiên Vương,
Thiên Hậu và chòm sao ít được biết đến là
Lộc Báo.
[4]Tại các vĩ độ giữa của Nam bán cầu (40-50° vĩ nam) thì các chòm sao quanh cực là
Nam Cực (nơi Thiên cực nam nằm ở đó),
Thiên Yến,
Khổng Tước,
Ấn Đệ An,
Đỗ Quyên,
Thủy Xà,
Sơn Án,
Yển Diên. Do các chòm sao ở bầu trời bán cầu nam không có ngôi sao nào đủ sáng nên chúng không thu hút sự chú ý.